Mantelzorgwoning regels: Alles wat je moet weten

Mantelzorgwoning regels

Mantelzorgwoningen zijn een populaire oplossing voor mensen die mantelzorg verlenen of ontvangen. Eerder schreven we al een artikel met de voor- en nadelen van een mantelzorgwoning.  Mantelzorgwoningen bieden de mogelijkheid om dicht bij elkaar te wonen zonder aan privacy in te boeten. In dit artikel lees je alles over de regelgeving omtrent mantelzorgwoningen, inclusief een aparte sectie over de regels voor mantelzorgwoningen in het buitengebied.

Wat is een mantelzorgwoning?

Een mantelzorgwoning is een woning op hetzelfde perceel als het hoofdverblijf, bedoeld voor iemand die mantelzorg ontvangt of verleent. Dit kan bijvoorbeeld een aparte woning in de tuin zijn, of een bestaande ruimte, zoals een garage of schuur, die omgebouwd is tot een woonruimte.

Algemene regels voor mantelzorgwoningen

De regels voor mantelzorgwoningen zijn vastgelegd in het Besluit Omgevingsrecht (Bor). Hier zijn de belangrijkste punten:

  • Omgevingsvergunning niet nodig: Voor de plaatsing of bouw van een mantelzorgwoning is meestal geen omgevingsvergunning nodig, mits de woning aan de eisen van het Bor voldoet. Denk hierbij aan afmetingen, gebruiksdoel en locatie op het perceel.
  • Tijdelijke situatie: Mantelzorgwoningen zijn bedoeld voor tijdelijke situaties. De woning mag blijven staan zolang de mantelzorg nodig is. Zodra de zorgrelatie eindigt, moet de woning worden verwijderd of een andere bestemming krijgen (bijvoorbeeld een tuinhuis).
  • Afmetingen: De maximale oppervlakte van een mantelzorgwoning is doorgaans 100 m², afhankelijk van de lokale regels in het bestemmingsplan.
  • Aansluiting op nutsvoorzieningen: De mantelzorgwoning moet aangesloten zijn op de nutsvoorzieningen van het hoofdverblijf (zoals water, gas en elektriciteit) en mag geen zelfstandig adres hebben.
  • Bewijs mantelzorgsituatie: Gemeenten vragen vaak om bewijs van de mantelzorgsituatie. Dit kan bijvoorbeeld een verklaring van een arts of zorginstantie zijn.
  • Bestemmingsplan: Controleer altijd het lokale bestemmingsplan, omdat sommige gemeenten aanvullende regels hanteren.
Regels mantelzorgwoning buitengebied

Regels mantelzorgwoning buitengebied

Het plaatsen van een mantelzorgwoning in het buitengebied brengt extra uitdagingen met zich mee vanwege de strengere regelgeving voor ruimtelijke ordening en natuurbehoud. Hier zijn de belangrijkste aandachtspunten:

  • Bestemmingsplan buitengebied: In het buitengebied zijn de regels vaak strenger. Mantelzorgwoningen zijn hier soms alleen toegestaan als ze binnen het bouwvlak van de hoofdwoning worden geplaatst.
  • Landschappelijke inpassing: Gemeenten kunnen eisen stellen aan de landschappelijke inpassing van de mantelzorgwoning. Dit betekent dat de woning qua uiterlijk moet passen bij de omgeving, bijvoorbeeld door het gebruik van natuurlijke materialen.
  • Vergunningplicht: Hoewel een mantelzorgwoning meestal vergunningvrij is, kan in het buitengebied alsnog een omgevingsvergunning nodig zijn. Dit geldt met name als de woning buiten het bestaande bouwvlak wordt geplaatst.
  • Beschermde natuurgebieden: Als de mantelzorgwoning in de buurt van een beschermd natuurgebied wordt geplaatst, kan dit aanvullende eisen met zich meebrengen. Denk aan milieueisen of beperkingen in bouwhoogte.
  • Handhaving tijdelijke status: Gemeenten controleren strenger of de mantelzorgwoning daadwerkelijk tijdelijk is en verwijderd wordt zodra de zorgrelatie eindigt.

Belastingtechnische en financiële aspecten

Mantelzorgwoningen hebben ook belastingtechnische implicaties:

  • Onroerendezaakbelasting (OZB): Een mantelzorgwoning wordt meestal niet apart belast als deze niet zelfstandig bewoond wordt.
  • Wmo-voorzieningen: Gemeenten bieden soms subsidies voor de bouw of aanpassing van een mantelzorgwoning. Dit valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
  • Waarde onroerende zaken (WOZ): De mantelzorgwoning kan invloed hebben op de WOZ-waarde van het perceel, wat weer effect heeft op belastingen.

Praktische tips

  • Raadpleeg de gemeente: Neem altijd contact op met de gemeente voordat je begint met de bouw of plaatsing van een mantelzorgwoning.
  • Kies een flexibele oplossing: Overweeg een prefab mantelzorgwoning die eenvoudig kan worden verwijderd.
  • Houd rekening met de toekomst: Zorg dat de woning eenvoudig kan worden aangepast of verwijderd als de zorgsituatie verandert.

Mantelzorgwoningen zijn een waardevolle oplossing, maar vereisen goed onderzoek en voorbereiding. Door de regels in acht te nemen, voorkom je juridische en praktische problemen.

Lees ook: Wat is een kangoeroewoning en wat zijn de voor- en nadelen?

Aanbevolen artikelen